Oleje dla dzieci – które są najlepsze?

Oleje dla dzieci – od kiedy trzeba je wprowadzić?

Odpowiednie żywienie na wczesnym etapie życia ma duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju fizycznego i umysłowego Twojego dziecka. Bardzo ważnym składnikiem diety dziecka jest tłuszcz, którego często brakuje w diecie dzieci.

Do 6 miesiąca życia najlepszym i wyłącznym pokarmem dla dziecka jest mleko mamy (lub mleko modyfikowane, jeśli nie jest możliwe karmienie piersią). Po tym czasie dieta powinna być rozszerzana i już w pierwszym tygodniu rozszerzania diety zaleca się dodatek kilku kropli dobrego oleju do posiłków stałych.

Ile tłuszczów potrzebują dzieci?

Dobre tłuszcze są niezbędne w codziennym jadłospisie dzieci. Ich niedostateczna podaż może mieć niekorzystny wpływ na rozwój dziecka, szczególnie umysłowy.

Małe dzieci potrzebują procentowo więcej tłuszczu niż dorośli! Udział energii pochodzącej ze spożycia tłuszczu w diecie dzieci zmienia się wraz z wiekiem. W pierwszym roku życia ok. 40-50% kalorii pochodzi z tłuszczu – taki jest skład mleka kobiecego, podobnie modyfikowanego. Od 1 do 3 lat ok. 35 do 40% energii w diecie powinno pochodzić z tłuszczu, a powyżej 4 roku życia już tylko 20-35%, podobnie jak u starszych dzieci i dorosłych.

Produkty mleczne (mleko, sery, masło, jogurty), mięso oraz zamienniki (drób, ryby, żółtko jaj) są źródłami tłuszczu w diecie małych dzieci, jednak ilość tłuszczu pochodząca z tych produktów nie jest wystarczająca. Poza tym, wymienione wyżej produkty odzwierzęce nie dostarczają cennych tłuszczów roślinnych. To dlatego należy zadbać o dodatek olejów lub oliwy do posiłków stałych.

W pierwszym roku życia należy podawać dziecku dziennie łącznie około 2 łyżeczki dobrych olejów (zaczynamy od kilku kropli i stopniowo zwiększamy ilość olejów w diecie), a w drugim i trzecim roku życia nawet 3-4 łyżeczki olejów dziennie, w zależności od masy ciała i całościowej kompozycji jadłospisu. Częściowo można zamienić oleje na masło krowie, masło ghee, zmielone orzechy, pestki, nasiona oraz dojrzałe awokado. Jednak należy pamiętać o tym, aby przeważały tłuszcze pochodzenia roślinnego.

Jakie oleje są najlepsze dla dzieci? 

W związku z dużą wrażliwością organizmu niemowląt i dzieci, opracowano specjalne wymagania dla produktów przeznaczonych dla najmłodszych. Jakość żywności, z której sporządzane są posiłki, jest równie kluczowa w żywieniu dziecka, jak prawidłowo zbilansowana pod kątem składników odżywczych dieta. Na jakość produktu składa się nie tylko wartość żywieniowa, ale również brak szkodliwych dla zdrowia substancji.

Ze względu na niedojrzałość mechanizmów obronnych, które chronią niemowlęta i małe dzieci przed czynnikami zewnętrznymi, żywność dla dzieci nie może zawierać szkodliwych dla zdrowia substancji, takich jak pestycydy, metale ciężkie, niektóre substancje dodatkowe oraz nawozy sztuczne. Dlatego warto sięgać po produkty BIO lub przeznaczone typowo dla najmłodszych. 

Jak pokazuje wiele badań, bardzo korzystne dla zdrowia jest spożywanie różnych olejów roślinnych o wysokiej zawartości jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, do których zaliczamy:

• Oliwę z oliwek extra virgin
• Olej lniany
• Olej rzepakowy (oczywiście nierafinowany) 
• Olej z pestek dyni
• Olej z czarnuszki siewnej
• Olej z wiesiołka

Uwaga! Powyższe oleje nie nadają się do smażenia. WSZYSTKIE OLEJE TŁOCZONE NA ZIMNO TRZYMAMY W LODÓWCE i spożywamy w krótkim okresie czasu (nie mogą stać miesiącami), inaczej tracą swoje właściwości, a wręcz mogą być szkodliwe.

Ogólne prozdrowotne właściwości świeżych olejów roślinnych to:

• pozytywne działanie na układ krążenia, układ trawienny i funkcjonowanie nerek
• regulowanie poziomu cukru we krwi
• usprawnianie funkcjonowania mózgu
• wspomaganie leczenia dermatoz skórnych
• działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne
• wspomaganie układu odpornościowego

Poza wymienionymi wyżej olejami coraz częściej można spotkać na rynku specjalne oleje dla dzieci będące mieszankami różnych olejów. Poniżej krótki przegląd rynku 😊

Oleje, które mogą być stosowane już od szóstego miesiąca życia to:

Oleje, które mogą być stosowane po pierwszym roku życia:

Powstał też specjalny olej dla dzieci w wieku szkolnym – Olej Junior (Dary Natury). Procentowo duży dodatek oleju z czarnuszki nadaje tej mieszance olejowej bardzo specyficzny smak, ale jednocześnie wyjątkowe właściwości prozdrowotne.

Wszystkie z wymienionych wyżej olejów zawierają cenne właściwości prozdrowotne. Najlepiej jest sięgać po różne rodzaje olejów i stosować je zamiennie, w celu zwiększenia różnorodności diety. Przykładowo, gdy skończy się w domu oliwa z oliwek, sięgnij po olej lniany lub rzepakowy. Wybierając oleje dla dzieci tłoczone na zimno, zwracaj uwagę na to, czy znajdują się w ciemnych butelkach, które chronią cenne kwasy tłuszczowe przed utlenianiem. 

W jaki sposób podawać te oleje?

Oleje najlepiej podawać w ilości ok. 1 łyżeczki do przestudzonej porcji zupki lub innego dania. Starszemu dziecku, jeśli tylko ma na to ochotę, można podawać olej bezpośrednio na łyżeczce.

Jeśli chodzi o niemowlęta, do podawania leków i mniej smacznych olejów (typu olej z czarnuszki) najlepiej używać innej łyżeczki niż ta, którą podajemy jedzenie, gdyż mogą one późnej odmówić przyjmowania jedzenia (mogą kojarzyć daną łyżeczkę z czymś bardzo niesmacznym).

Współautorką artykułu jest Kinga Dolata – absolwentka kierunku Technologia Żywności i Żywienie Człowieka w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Artykuł powstał na podstawie pracy inżynierskiej, napisanej przez Kingę.

Źródła naukowe:

1. Szajewska H., Socha P., Horvath A., Rybak A., Zalewski B. M., Nehring-Gugulska M., Mojska H., Czerwionka-Szaflarska M., Gajewska D., Helwich E., Jackowska T., Książyk J., Lauterbach R., Olczak-Kowalczyk D., Weker H., 2021: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Standardy medyczne/Pediatria 18
2. Wilczyńska A., 2012: Kwasy tłuszczowe w diecie człowieka a jego funkcjonowanie poznawcze i emocjonalne. Neuropsychiatria i Neuropsychologia. 7,1, 35-42
3. Weker H., Kowalewska-Kantecka B., Oblacińska A., Rowicka G., Tabak I. Jodkowska M., Kluba L., Barańska M., Dyląg H., Strucińska M., 2021: O żywieniu i aktywności fizycznej dzieci prosto, nowocześnie, praktycznie. Poradnik żywienia i aktywności fizycznej dziecka od narodzin do 13. roku życia, Wydawca: Miasto Stołeczne Warszawa 57-69.
4. Weker H., Więch M., Wilska H., Barańska M., 2015: Żywność dla niemowląt i małych dzieci – aktualne spojrzenie. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLVIII,3, str. 550 – 556.

PS. Jeśli niedługo zaczynasz lub niedawno zaczęłaś rozszerzane diety to serdecznie zapraszam Cię na bezpłatny webinar “Co powinnaś wiedzieć zanim zaczniesz rozszerzanie diety” – już w czwartek 27 kwietnia o godzinie 10.00.

Webinar jest bezpłatny, ale obowiązują zapisy TUTAJ.